Zakopane Witkiewiczów
Aby upamiętnić te rocznice i oddać hołd wybitnym artystom Rada Miasta Zakopane Uchwałą IV/17/2014 z 29 grudnia 2014 ogłosiła rok 2015 Rokiem Witkiewiczów. Dnia 7 lutego 2015 roku Senat Rzeczpospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie upamiętnienia Witkiewiczów, a Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął 23 lutego rezolucję w sprawie ustanowienia roku 2015 „Rokiem Witkiewiczów” w województwie małopolskim.
Tekst uchwały przyjętej jednogłośnie przez senatorów podkreśla jak ważne było Zakopane w twórczości ojca i syna …” obaj wybitni artyści zostali z wyboru mieszkańcami Zakopanego, miejsca wyjątkowego (…) i obaj w niezrównany sposób wykorzystali potencjał oraz twórczą energię otaczającej ich przestrzeni. Obaj tworzyli sztukę odwołującą się niejednokrotnie do tego, co lokalne, ale mającą też uniwersalną wartość, dzięki czemu znakomicie wpisuje się ona w dziedzictwo nie tylko polskie, ale i całego naszego kontynentu”.
Fundacja Żyj z pasją postanowiła włączyć się w obchody jubileuszy oraz oddać hołd wybitnym artystom. Efektem naszych działań jest mini-przewodnik Zakopane Witkiewiczów, który opracowany przez młodzież uczestniczącą w Wakacjach z pasją.
Zapraszamy na krótką wędrówkę po Zakopanem śladami projektów architektonicznych Stanisława Witkiewicza.
Willa Koliba (Koleba), 1893
Był to pierwszy budynek w stylu zakopiańskim zaprojektowany przez Stanisława Witkiewicza. Inwestorem był rozmiłowany w góralszczyźnie kolekcjoner i etnograf Zygmunt Gnatowski. Szkice willi powstały jeszcze 1891, budowa trwała w latach w 1892-1893. Obiekt nawiązywał do sztuki podhalańskiej, a jego wnętrza wypełniały elementy sztuki zakopiańskiej. Willa spotkała się z dużym uznaniem, dzięki czemu Witkiewicz dostał zamówienia na podobne projekty. W 1901 Gnatowski dobudował od strony zachodniej duże skrzydło, zmieniając bryłę domu. Obecnie w Willi Koliba mieści się Muzeum Stylu Zakopiańskiego.
Willa Oksza (Korwinówka), 1896
Willa Korwinówka była trzecim dziełem Witkiewicza. Jej projekt powstał w latach 1894–1895 dla Bronisławy i Wincentego Korwin-Kossakowskich. Budynek wznosili góralscy cieśle w latach 1895–1896. W 1899 willę zakupił Marcin Nałęcz-Kęszycki i zmienił jej nazwę na „Oksza”. W latach dwudziestych w willi znajdował się pensjonat, następnie internat uczniów zakopiańskiego gimnazjum, a okresie II wojny światowej Szkoła Gospodarstwa Domowego. W 2006 obiekt został przejęty przez Muzeum Tatrzańskie i zaadaptowany na Galerię Sztuki XX wieku.
Willa pod Jedlami, 1897
Willa pod Jedlami to zabytkowy dom zbudowany w roku 1897 dla Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Uchodzi on za najpełniejszą realizację stylu zakopiańskiego. Znajduje się na wzgórzu Koziniec niedaleko dzielnicy Bystre. Miejsce pod budowę wybrał sam Witkiewicz. Nazwa pochodzi od jodeł rosnących kiedyś w ogrodzie (dziś dom otaczają wiekowe limby, cisy i modrzewie). Zabytkowe pomieszczenia parteru zdobione są góralską ornamentyką; znajdują się w nich oryginalne meble w stylu zakopiańskim, malowidła i dzieła sztuki. W Willi mieszkała i tworzyła poetka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska.
Willa Rialto, 1898
W 1897 rozpoczęto budowę domu dla Teresy Zagórskiej, która z powodu choroby sprzedała nieukończoną jeszcze willę doktorowi Marianowi Hawrankowi. Postanowił on utworzyć w niej pierwsze w Galicji sanatorium przeciwgruźlicze. Budowę domu wg zmodyfikowanego projektu ukończono w 1898. Oficjalne otwarcie Domu Zdrowia Dra Hawranka dla chorych na płuca odbyło się rok później. Po I wojnie światowej zlikwidowano sanatorium, a wdowa po Hawranku prowadziła w budynku pensjonat dla gruźlików. Budynek – pierwotnie z odkrytym zrębem – został otynkowany w latach 20. XX w.
Willa Konstantynówka, 1900
Willa została wybudowana dla Anieli Zagórskiej, kuzynki Józefa Conrada-Korzeniowskiego. Przed wojną gościło tam wiele znanych osób ze świata polityki i sztuki, m.in. Józef Piłsudski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stefan Żeromski i Tymon Niesiołowski, który miał w niej swoją pracownię malarską. Podczas swojego ostatniego pobytu w Polsce przez dwa miesiące mieszkał i tworzył w „Konstantynówce” również sam Korzeniowski. Po II wojnie światowej obiekt przeszedł na własność Skarbu Państwa; dziś mieści się tu restauracja z pensjonatem.
Willa Ślimak, 1901
Znajdująca się w samym centrum u zbiegu Krupówek i alei 3 Maja willa została wybudowana przez Jędrzeja Ślimaka w latach 1900-1901 i otrzymała nazwę z oryginalną pisownią: „Wila Ślimak”. W willi początkowo mieszkał Jan Witkiewicz, brat Stanisława. W 1903 willę wydzierżawił Stanisław Ciszewski i do wybuchu I wojny światowej prowadził tam pensjonat „Janina”. Po wojnie pensjonat zmienił nazwa na „Zośka”, a właścicielką została Maria Witkiewiczowa. Częstym gościem pensjonatu był wtedy Stanisław Ignacy Witkiewicz. Po II wojnie światowej willa była zamieszkana przez zwykłych lokatorów i mieściła spółdzielnie lekarską.
Projekt Wakacje z pasją - Szlfowanie talentów dofinansowano ze środków Urzędu Miasta Zakopane.
